شیخ حبیب‏الله ذوالفنون منجم

۳ دی● فوت حبیب‏الله ذوالفنون؛ 

شیخ حبیب‏الله ذوالفنون منجم و شاعر معاصر در چنین روزی در سال ۱۳۲۶ هجری شمسی درگذشت. 
حبیب‌‏الله سلطان‌‏آبادی عراقی، معروف و مشهور به شیخ حبیب‌‏الله ذوالفنون منجم و مستخرج تقویم، در عرصه ادبیات و ریاضیات و تفسیر قرآن نیز عالم متبحر و کم‌‏نظیری بود. حبیب‌‏الله ذوالفنون، فرزند محمدجعفر اراکی در سال ۱۲۳۹ش و یا ۱۲۴۰ش (۱۸۶۱م/ ۱۲۷۸ق) در شهر اراک به‌‏دنیا آمد. 
وی پس از فراگیری دروس مقدماتی، به تحصیل و مطالعه در علم نجوم و ستاره‌شناسی و علوم نزدیک به آن، علاقه‌مندی تامی نشان داده و پس از سال‌ها مطالعه و تتبع در علم نجوم پیشرفت قابل توجهی کرده و در ردیف بزرگ‌ترین دانشمندان عصر خود قرار گرفت. 
شیخ حبیب‏الله ذوالفنون درباره حرکت ماه به کشفیاتی جدید دست یافت و در این راستا جدول نجومی پیشرفته‌ای ترسیم کرد که حاصل بیش از چهل سال مطالعه و بررسی علمی و فکری او در علم نجوم بود. وی از بزرگ‌ترین تقویم‌‏نویسان عصر خود بوده و مستخرجات او در عرصه تقویم از سوی بسیاری از تهیه‌‏کنندگان تقویم مورد بهره‌‏برداری قرار می‌گرفت. 
ذوالفنون که علاوه بر نجوم، در رشته ریاضیات و هندسه هم تبحر قابل توجهی پیدا کرده بود، در زمینه «تناسب مکعبات» نیز به نظریات نوینی دست یافته و دیدگاه‌‏های وی در این باره مدت‌ها مورد توجه و عنایت اساتید علم ریاضی و مهندسی بود. از شیخ حبیب‌‏الله ذوالفنون در زمینه تفسیر قرآن نیز اثری به زبان فارسی چاپ و منتشر شده است. 
شیخ حبیب‌‏الله ذوالفنون مدت‌ها در دارالمعلمین مرکزی، مثلثات کروی و نیز مدرسه عالی سپهسالار، علم نجوم و هیأت تدریس می‌کرد. ذوالفنون در دانشسرای عالی و دانشکده الهیات دانشگاه تهران هم این علوم را تدریس می‌کرد. 
دارالمعلمین مرکزی از نخستین مراکز تحصیلی (دانشجویی و دانش‌‏آموزی) وزارت فرهنگ بود که ابوالحسن فروغی بر آن ریاست می‌کرد و اسماعیل مرآت ناظم آن بود. و میرزا (شیخ) حبیب‌‏الله ذوالفنون به‌‏همراه استاد عبدالعظیم قریب، میرزاغلامحسین رهنما، فاضل تونی و عباس اقبال آشتیانی و عباسقلی‌‏خان قریب که از اساتید سرآمد آن روزگار به‌‏شمار می‌رفتند، اولین مدرسان و اساتید این مرکز بودند. 
استاد حبیب‌‏الله سلطان‌‏آبادی عراقی، معروف به شیخ حبیب‌‏الله ذوالفنون، سرانجام در تاریخ سوم دی‌‏ماه سال ۱۳۲۶ هجری شمسی (برابر با یازدهم صفر ۱۳۶۷ق) در سن هشتاد و هفت سالگی بدرود حیات گفت و در جوار امام‌‏زاده عبدالله در شهر ری به خاک سپرده شد. استاد ذوالفنون، به دو زبان فارسی و عربی نیز شعر می‏سرود